Antoniów

gm. Kodrąb, pow. radomszczański

Autorem poniższego tekstu i fotografii jest Paweł Dudek, twórca znakomitego bloga historyczno-turystycznego http://radomsk.pl, gdzie został on opublikowany 29.04.2020 r. „Przedruk” za zgodą autora bez żadnych ingerencji w tekst.

W Antoniowie (gmina Kodrąb) na wzniesieniu górującym ponad okolicą znajdują się pozostałości po dawnym cmentarzu ewangelickim oraz masowych grobach żołnierzy niemieckich. Niewiele informacji udało mi się zebrać na ten temat, ale postaram się to uporządkować. Dzięki zaangażowaniu okolicznych mieszkańców okolicy znam już pewne fakty. Cmentarz ewangelicki znajdował się na górce, mniej więcej na wprost drogi prowadzącej z południa od Kuźnicy. Już od początków XIX wieku w Antoniowie mieszkało wielu kolonistów niemieckich i wieś ciągnęła się od stawów kocierzowskich aż do Chaby Klizińskiej. Tak liczna miejscowość posiadała swój cmentarz ewangelicki. Będąc w tym miejscu w kwietniu 2020 roku natrafiłem na kilka porozrzucanych w różnych miejscach zniczy oraz prostokątny betonowy bloczek, podobny do fragmentu płyty nagrobnej. Ponadto znajduje się tam otoczona kamieniami mogiła ze zniczami oraz sztucznymi kwiatami. Pamięć trwa, bo w okolicach dnia Wszystkich Świętych odwiedzają to miejsce potomkowie pochowanych tam kiedyś ludzi. Z moich ustaleń wynika, że mogiła jest symboliczna, a szczątki ludzkie zostały przeniesione do Niemiec wraz z ludnością, która w połowie XX wieku się tam przeniosła.

Ustaliłem, że na północny-zachód od cmentarza, również na tej samej górce, w okolicy miejsca często dziś upodobanego sobie przez quadowców znajdowały się mogiły żołnierzy niemieckich, którzy zginęli w czasie drugiej wojny światowej. Z różnych źródeł wiem, że ekshumacje odbywały się tam wielokrotnie. W latach 80. XX wieku szczątki żołnierzy przeniesiono do Niemiec. Jak się później okazało, nie zabrano wówczas wszystkich pozostałości po zmarłych. W latach 2005-2006 na terenie gminy Kodrąb odbywały się ekshumacje żołnierzy niemieckich, ale na liście miejsc które przeszukiwano nie znalazłem miejscowości Antoniów. Po roku 2010 poszukiwania znów odbywały się w Antoniowie, w wyniku których odnaleziono wiele fragmentów kości.

Z powyższych ustaleń wynika więc, że na górce znajdowały się dwa miejsca pochówku – cmentarz ewangelicki miejscowej ludności oraz osobne od niego zbiorowe mogiły żołnierzy niemieckich, którzy polegli w walkach odbywających się w okolicy w czasie drugiej wojny światowej.

Jeśli ktoś z Czytelników posiada jakieś dodatkowe informacje o tym miejscu, proszę o kontakt.

Paweł Dudek, twórca znakomitego bloga historyczno-turystycznego http://radomsk.pl
Dziękujemy za udostępnienie materiałów!